Is (X) mé — An (X) thusa? — Saying ‘I am a (X)’ — ‘Are you a (X)?’ in Irish Posted by róislín on Oct 27, 2017 in Irish Language
(le Róislín)
OK, so we’ll start out on the more fanciful side, a conversation (comhrá) between a pumpkin and a turnip. What the hay — if horses, dogs, clocks, cars, and flowers can all talk in various realms of fiction and folklore, why not pumpkins and turnips? Oh, by the way, those words i nGaeilge would be: capaill, madraí, cloig (nó “cloganna”), carranna (nó “gluaisteáin”), agus bláthanna.
We’ll start with the conversation shown above, fanciful as it is, and then we’ll try a few more based on more practical topics, well, mostly more practical. Perhaps a little imagination can still be applied.
1.. Puimcín (P) agus Tornapa (T)
P: Is puimcín mé. An puimcín thusa?
T: Ní hea, ní puimcín mé.
P: Cén sórt glasra thú, mar sin?
T: Tornapa, is tornapa mé.
P: Ní svaeid thú?
T: Ní hea, is tornapa mé, mar a dúirt mé.
P: Á, ‘sea, just ag iarraidh a bheith cinnte.
T: Tornapa, ó stuimine go post.
P: Cá as thú?
T: Is as California mé.
P: California! Cén chuid de?
T: Gleann Napa, ar ndóigh!
P: Gleann na dTorNapa, an ea?
T: Há, há!
2.. And now for some more everyday topics, like occupations:
A: An dochtúir thú?
B: ‘Sea, is dochtúir mé. Is cairdeolaí me. Céard fútsa? Cén post atá agatsa?
A: Is dochtúir mise, freisin, otairinealaraingeolaí.
B: Go deas bualadh leat.
A: Go deas bualadh leatsa.
3.. And nationality:
A: An Meiriceánach thú?
B: Ní hea, is Ceanadach mé.
A: Tuigim. Is Astrálach mé féin.
B: Astrálach, an ea? An maith leat Vegemite?
A: Is maith, ar ndóigh!
4.. How about species?
(suíomh: beár idir-réaltrach)
A: An Marsach thú?
B: ‘Sea, is Marsach mé.
A: (cogar) Is Marsach mise freisin ach tá mé ag obair faoi rún. Sin é an fáth go bhfuil cuma neach daonna orm.
B: Ó, so ní neach daonna thú?
A: Ní mé, is Marsach mise, mar thusa. Tá trí shúil agam mar atá agatsa ach ní fheiceann tú an tríú súil mar tá sí faoi dhuilleog an hata mhóir seo. Sin an straitéis a rinne “Haley, an Freastalaí Beáir” sa chlár teilifíse “Will The Real Martian Please Stand Up?” sa tsraith “The Twilight Zone.”
B: Á, straitéis mhaith ab ea í, cinnte. An-inchreidte!
A: GoraibhMarsagat!
5.. And since, in a previous blogpost, we’ve already introduced one of my favorite phrases in Irish, how about roles in pop culture fandom:
A: An móidín Doctor Who thú?
B: ‘Sea, is móidín Doctor Who mé. Sin é an fáth go bhfuil mé ag cur gotha orm féin sa mhacasamhail de Tardis mé. Céard fútsa? An móidín Doctor Who thú féin?
A: ‘Sea. Sin é an fáth go bhfuil geansaí Tardis agus hata Tardis agus mála droma Tardis orm.
B: Bhuel, yeah, bhí sé cineál soiléir.
Bhuel, that’s some cleachtadh anyway. To recap:
i) identifying a thing: Is puimcín mé, if the pumpkin itself is talking. More likely we (neacha daonna, that is) would describe a thing by saying, “Is puimcín é” (using “é” for a third-person reference, i.e. he/she/it/they)
ii) occupation: Is dochtúir mé.
iii) nationality: Is Ceanadach mé.
iv) species (why not — if we have talking pumpkins and turnips, then why not eachtardhomhandaigh a bhfuil Gaeilge acu?): Is Marsach mé.
c) and finally, fandom roles: Is móidín Doctor Who mé.
So, spórt agus spraoi leis an gcopail (an briathar “is” sna habairtí seo)! Beagán níos mó craice ná just liostaí slite beatha agus náisiúntachtaí, b’fhéidir? SGF — Róislín
Build vocabulary, practice pronunciation, and more with Transparent Language Online. Available anytime, anywhere, on any device.
Comments:
Ross:
Dia dhuit, a Róislín. Is breá liom do bhlag, go raibh míle maith agat as. Níl a fhios agam, an féidir le daoine ceisteanna a chur ort faoin Ghaeilge? Táim ag foghlaim an Ghaeilge i Nua-Gheirsí agus bíonn ceisteanna agam ó am go ham nach bhfuil furasta freagraí a fháil dóibh.
Míle buíochas,
Ross
róislín:
@Ross Is féidir, cinnte.
Dála an scéil — tagann an tuiseal ginideach tar éis ag + VN (verbal noun), mar sin: na Gaeilge
Ross:
Go raibh maith agat as do fhreagra agus leasú.
róislín:
@Ross Tá fáilte romhat. Tá áthas orm go mbaineann tú sult as an mblag.