(le Róislín)

An toradh nó glasra é an puimcín?  Ní ceist shimplí é!

An toradh é? An glasra é?
Image courtesy of Michael Elliott /FreeDigitalPhotos.net

Go dtí le déanaí shíl mé gur glasra a bhí ann.  Leis an fhírinne a dhéanamh níor smaoinigh mé mórán faoi.  Itheann muid mar ghlasra é (i mo bharúil) agus go minic tugtar “glasra” air.

Ach le déanaí fuair mé amach gur toradh é.  Ar bhealach.

Seo an scéal mar a thuigim é.  Is toradh é mar gheall ar an dóigh ina bhfásann sé agus mar gheall ar na síolta atá istigh ann.

Ach síleann a lán daoine gur glasra é.  Agus mar sin tá sé i gcatagóir cosúil leis an tráta.  Toradh atá ann ach in intinn chuid mhór daoine (seachas na luibheolaithe, na gairneoirí, na tacsanomaithe, agus is dócha na feirmeoirí iad féin) glasra atá ann.   Maidir le trátaí bhí triail chúirte i Meiriceá sa bhliain 1893 faoi seo agus sa deireadh dúradh :

“The passages cited from the dictionaries define the word ‘fruit’ as the seed of plants, or that part of plants which contains the seed, and especially the juicy, pulpy products of certain plants, covering and containing the seed. These definitions have no tendency to show that tomatoes are ‘fruit,’ as distinguished from ‘vegetables,’ in common speech, or within the meaning of the tariff act.” (http://en.wikipedia.org/wiki/Nix_v._Hedden)

“Gnáthchaint” (common speech) atá i gceist agamsa mar níl baint ar bith agam le rialacha faoi tharaifí.  Tuigim gur sa chatagóir “toradh” atá an puimcín ach smaoiním air mar “ghlasra.”  Fós.

Cad a shíleann sibhse faoi?

Bíonn ceisteanna mar sin faoi rudaí eile seachas cineálacha bia freisin.  Mar shampla, an bréagáin nó bábóga iad na “gníomhfhigiúirí” (*gníomhfhíoracha?)?  (Féach http://www.cit.uscourts.gov/SlipOpinions/Slip_op03/slip-op%2003-2.pdf , Toy Biz, Inc. v. United States).  Agus seo nasc d’alt faoin gceist “gniomhfhigiúirí” vs. “bábóga” ach ní fhreagraíonn sé an cheist faoi “bhréagáin” vs. “bábóga”: http://www.mwctoys.com/FEATURE_121901.htm

An glasra nó anlann é citseap?  (féach: http://www.straightdope.com/columns/read/2517/did-the-reagan-era-usda-really-classify-ketchup-as-a-vegetable)

An glasra é píotsa? (féach: http://www.huffingtonpost.com/kristin-wartman/pizza-is-a-vegetable_b_1101433.html)

Agus b’fhéidir buncheist na mbuncheisteanna: “An píopa píopa má deir fotheideal phictiúr an phíopa nach píopa é? (le leithscéal do Magritte agus a shárshaothar osréalach atá le feiceáil ag http://collections.lacma.org/node/239578).

Ó phuimcíní go píópaí ag iarraidh a fháil amach cad is “ann” ann!  Is fiú blag amháin é mar ábhar, ar a laghad.  SGF — Róislín

Gluais:

ann, in it, in him, in existence, here, there (translated according to context)

bábóg, doll

barúil, opinion

bréagán, toy

buncheist, basic question

citseap, as you probably guessed, ketchup / catsup

dúradh, was said

fiú, worth

fotheideal [FO-HEDJ-ul, silent “t”], caption

gairneoirí, horticulturist

glasra, pl. glasraí, vegetable(s)

gnáth-, ordinary

gníomh [gneev], action

go dtí, until, to

gur, in most of this text is translated as “that / that is”

le déanaí, recently

leis an fhírinne a dhéanamh, to tell the truth, lit. to “do” the truth

luibheolaí, herbologist

riail, pl. rialacha, rule(s)

síol, pl. síolta, seed(s)

smaoinigh [SM^WEEN-ee], thought (verb)

tacsanomaí, taxonomist

taraif, tariff (faoi tharaifí [f^wee HAR-if-ee, silent “t”], about tariffs

toradh, pl: torthaí, fruit(s) NB: often “torthaí” will simply be translated as “fruit” (singular) because in English it’s often treated as an “uncountable” noun (“I bought too much fruit” but “The fruits of your labor”)

tráta, tomato

triail, trial

tugtar … ar, is called, is named, lit. “… is given on it”